Tο απόγευμα της Κυριακής, 6 άτομα από διαφορετικούς χώρους (αλλά με μία αγάπη που δεν είναι άλλη από το ποδήλατο) και για 1,5 ώρα ποδηλατήσαμε στα σημεία που, είτε θα κλείσουν για τα αυτοκίνητα, είτε θα μετατραπούν σε πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους βάσει του σχεδίου «Μεγάλος Περίπατος της Αθήνας», που ανακοίνωσε και υλοποιεί η δημοτική αρχή.
Το Cycle 365, η ποδηλατική κοινότητα «Εν Κινήσει», ο επαγγελματίας ποδηλάτης με δεκάδες διακρίσεις σε πανελλήνια πρωταθλήματα Θοδωρής Πετρίδης, αλλά και οι «Ποδηλάτες Πεύκης», βγήκαμε στους δρόμους για να δούμε ιδίοις όμμασι τι είναι αυτό που έχει κάνει τόσο ντόρο στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και για να «δοκιμάσουμε» τους ποδηλατόδρομους.
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείψει ο φωτογράφος και καλός φίλος του Cycle 365 Γιάννης Γαζέτας, ο οποίος μας… «κλίκαρε» ακατάπαυστα όπου και να ποδηλατούσαμε!
Γράφει ο Άρης Γαβριελάτος
Φωτογραφίες: Photo Studio John Gazetas
Οι προβληματισμοί μας είναι πολλοί, αλλά αναμφίβολα θα θέλαμε ως πεζοί, ως δρομείς και ποδηλάτες ένα πιο βιώσιμο κέντρο. Προσέξτε, δεν είναι ζήτημα να μας «ανήκει» κάτι, ούτε πρέπει αυτή η συγκυρία να προκαλέσει μια ιδιότυπη κόντρα «πεζοί εναντίον αυτοκινητιστών» ή «εργαζόμενοι στα πρόθυρα νευρικής κρίσης»!
Όλοι θα έχετε διαβάσει ότι αυτό ακριβώς συνέβη στο κέντρο με την Πανεπιστημίου κουτσουρεμένη και τη Βασιλίσσης Όλγας κλειστή. Όπως πάντα τα περισσότερα ΜΜΕ θα μείνουν στον εντυπωσιασμό, είτε για το κίτρινο χρώμα του ποδηλατόδρομου, είτε στο πόσο πολύ ταλαιπωρήθηκαν οι οδηγοί.
Η όλη παρέμβαση σχετίζεται με το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, αλλά και με περιοχές εκτός αυτού. Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας είναι συγκεκριμένο και δεν είναι από λάστιχο, ώστε ο καθένας να το ορίζει όπως θέλει. Αποτελείται από τις πλατείες Συντάγματος, Ομόνοιας και Μοναστηρακίου και τους δρόμους που τις ενώνουν. Όλα τα άλλα είναι πρόσθετα και για ευκολία τα θεωρούμε μέρος του «ιστορικού τριγώνου» ή «ιστορικού κέντρου». Προφανώς, είναι εύλογο μέσα στο τρίγωνο να εντάσσεται πλέον η Πλάκα, τα Αναφιώτικα και η περιοχή της Ακρόπολης με το Θησείο. Η Αθήνα έχει μεγάλο πρόβλημα κυκλοφορίας, καθώς οι άξονές της περνάνε από το κέντρο της πόλης, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντοπίζω, είτε από την καθημερινή μου μετακίνηση, είτε από τις σπουδές κοινωνιολογίας, είναι η νοοτροπία, η κουλτούρα μετακίνησης αν θέλετε.
Θα το πω από την αρχή. Για να πετύχει το εγχείρημα της νέας δημοτικής αρχής χρειάζεται σοβαρή αλλαγή νοοτροπίας, ισχυρά κίνητρα για την αποφυγή του αυτοκινήτου με ταυτόχρονη ώθηση της χρήσης ΜΜΜ, ποδηλάτου και ανεμπόδιστης κυκλοφορίας των πεζών. Η νέα δημοτική αρχή θέλει να ενώσει χώρους και να εξυπηρετήσει τους τουρίστες και επισκέπτες της πόλης, αλλά και τους ποδηλάτες ή πεζοπόρους. Το θάρρος περισσεύει και ως ένα σημείο είναι καλό.
Πάμε να δούμε, όμως, σημεία που χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή για να πετύχει το εγχείρημα.
Σε ορισμένους δρόμους όπως η Μητροπόλεως είναι, ίσως, πιο εύκολη η δουλειά του Δήμου και συμφωνώ ότι με τη χρήση της ως οδού με προτεραιότητα πεζών και ποδηλάτων δεν θα προκληθεί κάποιο ιδιαίτερο «έμφραγμα». Όμως, η τροφοδοσία των καταστημάτων και των ξενοδοχείων θα συμπίπτει με την κυκλοφορία πεζών και ποδηλάτων; Έδώ, έρχεται η νοοτροπία που λέγαμε με παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μηχανές πάνω σε πεζόδρομους, αλλά και άναρχη τροφοδοσία που προφανώς πρέπει να γίνει, αλλά και εμφανώς ενοχλεί. Επισήμως, υπάρχουν ωράρια τα οποία, επιτρέψτε μου, καταστρατηγούνται. Παρόμοια, τα αυτοκίνητα μόνιμων κατοίκων και τα αυτοκίνητα που θα θέλουν να πάνε σε parking, θα περνάνε από τις οδούς αυτές.
Η Αθηνάς για εμένα αποτελεί γρίφο. Είναι μια οδός που έπρεπε να έχει κλείσει χρόνια τώρα. Και πάλι, η ένσταση μου είναι ότι ο κόσμος θα κάνει βόλτα ανάμεσα σε αυτοκίνητα. Εδώ, ξεφεύγουμε από τη νοοτροπία και πάμε στο ζήτημα της λειτουργίας των καταστημάτων.
Μήπως οι επαγγελματίες της οδού Αθηνάς και των όμορων στενών, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα και θα μετατραπεί σε βουλεβάρτο με καφετέριες η περιοχή μέσα σε 10 χρόνια;
Θέλουμε να αλλάξει η χρήση των καταστημάτων ή θα εντάξουμε την αγορά τροφίμων, εργαλείων και άλλων ειδών στη γραφική αγορά της Αθήνας που θα είναι επισκέψιμη τόσο από Αθηναίους και Αθηναίες, όσο και από τουρίστες;
Η νέα πλατεία Ομονοίας είναι όμορφη, σε σχέση με το ασύλληπτης κακογουστιάς προηγούμενη μορφή. Εδώ αναγνώστη θα σε προλάβω. Μην έχεις καμία αμφιβολία, ότι και πάλι θα είναι πόλος έλξης των μεταναστών και μεταναστριών που κατοικούν στην Αθήνα, αλλά και τουριστών-τουριστριών. Η Σχολή του Σικάγο για την αστική κοινωνιολογία είχε εξηγήσει 90 χρόνια πριν για ποιο λόγο τα μεσοαστικά στρώματα αφήνουν το κέντρο και μετακινούνται στα προάστια, αφήνοντας το δημόσιο χώρο, συνήθως στους μετανάστες και στα χαμηλότερα εισοδήματα. Η νοσταλγία δεν αρκεί για ένα κάτοικο Πεύκης ή μια κάτοικο Αργυρούπολης να κατέβει στην Ομόνοια.
Για τους ανθρώπους αυτούς είναι μια όμορφη πλατεία σε απόσταση περπατήματος από το σπίτι τους. Οι Αθηναίοι και οι Αθηναίες άλλαξαν, εξέλιξαν την αστικοποίησή τους, μετακόμισαν και επέλεξαν να μετακινούνται σε άλλα αστικά τοπόσημα, σε άλλες γειτονιές, όπως το Κουκάκι ή το Παγκράτι για τη διασκέδασή του ή τη βόλτα τους, ενώ πολλοί πράττουν το ίδιο σε ακόμα πιο απομακρυσμένα σημεία του πολεοδομικού συγκροτήματος.
Τα… περιβόητα πάρκινγκ ποδηλάτων (φωτό) που τα βρίσκουμε σε πολλές γωνιές της πόλης, μόνο χρήσιμα δεν είναι, καθώς κανείς δεν νιώθει ασφαλής όταν κλειδώνει το ποδήλατό σε τέτοιου είδους σημεία.
Πάμε στην Πανεπιστημίου, η οποία τυπικά ονομάζεται Ελευθερίου Βενιζέλου. Ας αναμείνουμε μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο, το οποίο προβλέπει 2 λωρίδες με τη μία να έχει στάσεις για λεωφορεία. Νομίζω πως ο συγκεκριμένος δρόμος έχει τεράστια πεζοδρόμια για τα ελληνικά δεδομένα και δεν χρειαζόταν 2 ακόμα λωρίδες για πεζούς και ποδηλάτες. Επίσης, ο συγκεκριμένος δρόμος ως κάθοδος προς την Ομόνοια είναι μοναδικός. Απομένει μόνο η Σόλωνος.
Μπορούν, λοιπόν, οι συγκοινωνιολόγοι και όχι όλοι εμείς, να βρουν μια λύση μακροπρόθεσμη, που να δώσει λύσεις για τους πολίτες που θέλουν να πάνε στις περιοχές που ενώνει η Πανεπιστημίου με το αυτοκίνητό τους; Να πάνε με ποδήλατο, θα μου πείτε. Συγνώμη, αλλά δεν έχουμε γίνει Άμστερνταμ σε ένα βράδυ, άρα δεν θα πάμε π.χ. στο επαγγελματικό ή άλλο ραντεβού με το ποδήλατο, κάθιδροι, ούτε στη γιορτή που μας κάλεσαν με τα παιδιά στο καλαθάκι του ποδηλάτου. Για εμένα, μακάρι να γινόταν, αλλά…
Η τριλογία της Πανεπιστημίου, αναμφίβολα πρέπει να αναδειχθεί και να ενωθεί ως περίπατος με το Σύνταγμα και την περιοχή της Ακρόπολης. Για ποιον, όμως; Και πάλι για τους επισκέπτες. Άρα, πρέπει να βρεθεί λύση για όσους ζουν και εργάζονται στην πόλη. Αλλιώς, ας προκύψει μια «εθελούσια» έξοδος από το κέντρο της πόλης των εταιρειών και των καταστημάτων. Είναι αυτό το ζητούμενο; Είναι εφικτό;
Η Βασιλίσσης Όλγας μου προκαλεί μεγάλο προβληματισμό. Κυβερνήσεις, υπουργεία και δημοτική αρχή έχουν καταφέρει να χωρίσουν ένα δρόμο σε 7 μέρη. Το μεγαλύτερο λάθος είναι το προφανές κλείσιμο του περάσματος του Τραμ. Επιμένουμε να μην μαθαίνουμε από τα λάθη μας και μετά το 1953, ξανακλείνουμε το τραμ στην Αθήνα. Οι γραμμές «θάφτηκαν» και απομένει να δούμε τι θα συμβεί, τελικά, με το τμήμα της γραμμής Κασομούλη-Σύνταγμα.
Θάνος Γεωργίου
Συντονιστής ποδηλατικής κοινότητας «Εν Κινήσει»
«Με χαρά ποδηλατήσαμε με «σχετική» ασφάλεια στο κέντρο των Αθηνών δοκιμάζοντας τις νέες παρεμβάσεις του Δήμου σε ένα μεικτό σύστημα πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων. Η πρώτη εντύπωση ήταν η διαφορά που νιώσαμε στην οπτική, στη διάθεση και στη κυκλοφορία των πεζών και των ποδηλάτων που φαίνεται ότι οικογενειακώς και κατά μόνας δοκίμασαν την νέα πραγματικότητα με θετικές κριτικές. Σίγουρα πολλά ακόμη έχουν να γίνουν, σίγουρα θα πρέπει να ακουστούν όπως οι παρατηρήσεις των πιο ειδικών, σίγουρα θα πρέπει να γίνει η κατάλληλη ενημέρωση, σίγουρα θα πρέπει να ολοκληρωθεί το έργο και να συνδεθεί με όμορους δήμους σχηματίζοντας ένα μητροπολιτικό δίκτυο…σίγουρα όμως ο «μεγάλος περίπατος» ήρθε για να μείνει και να κάνει την Αθήνα πιο «πράσινη», πιο βιώσιμη, πιο ανθρώπινη. Έχουμε ποδηλατήσει σε όλο το μήκος των παρεμβάσεων και αποκτήσαμε μια πρώτη εικόνα και άποψη για τις ελλείψεις και τις πιθανές βελτιώσεις. Ως ποδηλατική κοινότητα είμαστε στη διάθεση κάθε αρμόδιου να προσφέρουμε κάθε βοήθεια που θα αναδείξει τον «μεγάλο περίπατο» ως το σημείο αναφοράς τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες των Αθηνών. Ευχόμαστε καλή και ασφαλή χρήση από τους ποδηλάτες».
Θωμάς Σκλατινιώτης
Διαχειριστής ομάδας «Ποδηλάτες Πεύκης»
«Η πρωτοβουλία πολύ καλή. Το έργο είναι ακόμα στην αρχή του και τα προβλήματα αρκετά. Με χαρά και ανυπομονησία περιμένουμε την ολοκλήρωσή του, έτσι ώστε να ποδηλατούμε με ασφάλεια στο κέντρο της Αθήνας. Ποδηλατούμε ενεργά, κάνουμε τις παρατηρήσεις και τα σχόλια μας για ένα έργο πνοής στο κέντρο της Αθήνας το οποίο αφορά όλους μας».
- Ολοκληρώνοντας, μιλήσαμε με αρμόδιους του Δήμου Αθηναίων, οι οποίοι μας εξήγησαν ότι στην οδό Πανεπιστημίου για την καλύτερη αποβίβαση των επιβατών από τα λεωφορεία, οι λωρίδες θα κατασκευαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει η απαιτούμενη εσοχή, προκειμένου να μην υπάρχει παρεμπόδιση των ποδηλατόδρομων από τους πεζούς.
- Επίσης, θα πρέπει να τονίσουμε (και να προτείνουμε) ότι σε κανένα σημείο δεν υπάρχει χώρος φύλαξης ποδηλάτων, όπως επίσης και χώρος φόρτισης για τα ηλεκτρικά. Νωρίς είναι, πάντως, και καλύτερα να περιμένουμε τις εξελίξεις.
