Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι για να έχεις πλέον μια πλήρη ποδηλατική γκάμα, χρειάζεσαι περίπου δεκαπέντε τετραγωνικά αφιερωμένα στο άθλημα.
Ή τουλάχιστον αυτό προσπαθούν να μας πείσουν οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ…
του Πέτρου Γκαζώνη
Η γενική ιδέα που οδήγησε στην κατασκευή των τριών ποδηλάτων του τίτλου, είναι η δυνατότητα ποδηλασίας εκτός δρόμου. Αυτό επετεύχθη από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας, με τους αγώνες cyclo-cross να οδηγούν την αγορά. Άλλωστε, σάλος γύρο από την off-road ποδηλασία έγινε από το 1910 κιόλας, όταν ο Octave Lapize απόδωσε τη νίκη του στον Γύρο Γαλλίας στη χειμερινή του προετοιμασία με cyclo-cross.Gravel, cyclo-cross, mountain bikes.
Το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα cyclo-cross διοργανώθηκε το 1950 στο Παρίσι. Έκτοτε, η ποδηλατική βιομηχανία, ξεκινώντας με μωρουδιακά βήματα, εξέλιξε το ποδήλατο CX σε αυτό το κόσμημα από ανθρακόνημα και δισκόφρενα που απολαμβάνουμε σήμερα.
Δεν έχει περάσει περισσότερο από μια δεκαετία, από τότε που η Sram δοκίμαζε τα πρώτα δισκόφρενα δρόμου σε ποδήλατα CX και αναγκαζόταν σε ανάκληση, διότι το λάδι έχανε τις ιδιότητές του εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών κατά τη διεξαγωγή αγώνων cyclo-cross. Από εκεί, τα δισκόφρενα πέρασαν και στα ποδήλατα δρόμου, με την τεχνολογία να δίνει μεγάλα περιθώρια εξέλιξης.
Δεν αποκλείεται, σε μια δεκαετία τα ποδήλατα δρόμου χωρίς δισκόφρενα να βρίσκονται στο ίδιο ράφι με τα 26άρια mountain bikes.
Τα mountain bikes όμως είχαν και αυτά τη δική τους εξέλιξη. Από μια παρέα ενθουσιώδη αμερικανάκια των seventies που ήθελαν να σπάσουν τα κεφάλια τους στις κατηφόρες του Mt. Tamalpais καβάλα σε ανακατασκευασμένα μονοτάχυτα του 30’ και του 40’, έφτασαν να ακολουθούν κατά πόδας την τεχνολογία του motocross και του enduro.
Από το απλό mountain bike, γεννήθηκαν δύο ακόμη υποκατηγορίες. Τα downhill bikes τα οποία πλέον έχουν φτάσει σε τέτοιο βαθμό εξειδίκευσης που κάνουν δέκα μέτρα ανηφόρας να θυμίζουν Γολγοθά και τα enduro bikes, τα οποία στοχεύουν κυρίως στον λάτρη της κατηφόρας που θέλει να κάψει και εκατό θερμίδες πριν το μεσημεριανό τσιμπούσι ή την επίσκεψη στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Τα τελευταία δηλαδή, κατηφορίζουν καλύτερα από cross-country mtb και ανηφορίζουν καλύτερα από downhill bike.
Η εξέλιξη των cyclo-cross, road και mountain bikes συνεχιζόταν αρμονικά, μέχρι που σε κάποιο γραφείο R&D ενός εκ των κολοσσών της βιομηχανίας, ένα ταλαντούχο μέλος του προσωπικού αποφάσισε να ρίξει λίγο ακόμα τυρί στη φάκα του καταναλωτισμού. Τότε εφευρέθηκε ο όρος “gravel bike”.
O Charlie Kelly κατηφορίζει με τζιν την Repack’s Camera Corner, καβάλα σε ένα Schwinn Excelsior. 1976
Το gravel bike, αποτελεί μια διασταύρωση ποδηλάτου δρόμου και cyclo-cross. Απομακρύνεται λοιπόν ακόμα περισσότερο από το mountain bike και το κακοτράχαλο τερέν.
Μπορεί να κινηθεί γρήγορα στην άσφαλτο και να περάσει ανενόχλητο τα εκατοντάδες χιλιόμετρα χωματόδρομων των αμερικανικών ερήμων. Πολύ ωραία ως εδώ, όμως δεν έχουν όλες οι χώρες έρημο και δη αμερικανική. Κατά συνέπεια, αυτό το είδος ποδηλάτου δεν μπορεί να απευθυνθεί στο νοτιοευρωπαϊκό κοινό, αλλά και το ευρωπαϊκό κοινό γενικότερα.
Δρόμοι σαν τα strade bianche της Ιταλίας αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα, αλλά αυτά διατηρούνται σε τόσο καλή κατάσταση που μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα με ποδήλατο δρόμου και χοντρά λάστιχα.
Δοκίμασε να ποδηλατήσεις σε ελληνικό τερέν και θα καταλάβεις πως ακόμα και εκείνο το CX που αγόρασες γιατί το πουλούσε “ευκαιρία” ένας γνωστός ήταν μάλλον βιαστική επιλογή.
Πόσοι φίλοι σου εκεί έξω έχουν ποδήλατο CX για να βγείτε παρέα και να απολαύσετε τα… εκατό μέτρα καθαρού χωματόδρομου που φάνταζαν τόσο όμορφα σε αντιπαραβολή με το καινούργιο διαφημιστικό της τάδε και της δείνα εταιρίας;
Έτσι, αν το ποδήλατο CX αποτελεί κακή επιλογή, δεν χρειάζεται να χαρακτηριστεί η επιλογή αγοράς ποδηλάτου gravel σε αυτές τις γραμμές…
Αν βέβαια, έχεις μια παρέα κατάλληλα εξοπλισμένη για ατελείωτο bikepacking χωρίς περιορισμούς στο οδικό δίκτυο, καλά θα κάνεις να πατήσεις το “Χ” στο άνω δεξιά μέρος της σελίδας και να αρχίσεις την αναζήτηση. Αλλά δεν έχεις. Οπότε απόλαυσε ξεχωριστά την παρέα σου στο δρόμο και το χώμα.
Άλλωστε, ακόμα και στις ατελείωτες χωμάτινες αμερικανικές εκτάσεις, το φαινόμενο του σκασμένου ελαστικού είναι ευρέως διαδεδομένο. Δεν έχεις παρά να παρακολουθήσεις ένα από τα δεκάδες event του τύπου “Dirty Kanza” για να καταλάβεις ότι το gravel bike και το CX δεν εξαλείφουν τους κινδύνους του χώματος. Με ένα mountain bike βέβαια, οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι “καταπίνονται” ασυναίσθητα, αρκεί να ρυθμίσεις το gear ratio και τη θέση οδήγησής σου έτσι ώστε να μπορέσεις να βγάλεις μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα.
O Ted King κατέκτησε το φετινό Dirty Kanza 200 με το παρόν format. Photo by Velonews.
Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα και ρίχνοντας μια ματιά στα σημερινά ήδη off-road ποδηλασίας αντοχής, βλέπουμε ότι το cyclo-cross έχει εξελιχθεί σε μια ξεχωριστή ειδίκευση, όπου σπάνια εμφανίζονται οι mountain bikers. Ο λόγος πιθανότατα είναι πως κατά την περίοδο Νοεμβρίου-Φεβρουαρίου, στην οποία διαδραματίζεται η σεζόν του cyclo-cross, οι περισσότεροι αθλητές ποδηλασίας -όλοι πλην των ενδιαφερομένων- ξεκουράζονται και προετοιμάζονται για το ερχόμενο έτος.
To cyclo-cross είναι ένα από τα πιο φιλικά προς τον θεατή ήδη ποδηλασίας, καθώς αποτελείται από τεχνικές πίστες μικρής απόστασης (λιγότερο από 2,5 χλμ), με πολλά U-turns και πολλούς γύρους.
Η διεθνής ομοσπονδία ποδηλασίας δεν άργησε να το παρατηρήσει και σύντομα, εμφανίστηκε κατά την εαρινή περίοδο ένα ακόμα είδος ποδηλασίας, θεαματικό, γρήγορο αλλά χωρίς ποδήλατο CX. Το cross-country short track ή αλλιώς XCC.
Το XCC έχει διάρκεια ακόμα μικρότερη από το CX (25 με 40 λεπτά αντί μίας ώρας), οι αγωνιζόμενοι λαμβάνουν μέρος με ποδήλατα cross-contry mtb και διεξάγεται μία με δύο ημέρες πριν το εκάστοτε παγκόσμιο κύπελλο mtb σε ειδικά διαμορφωμένη διαδρομή.
Ο πρώτος αγώνας XCC στην ιστορία του παγκοσμίου κυπέλλου διεξήχθη φέτος τον Μάιο και ω του θαύματος ο αστέρας του cyclo-cross, Mathieu van der Poel ήταν ο νικητής.
Η εκκίνηση του πρώτου παγκοσμίου κυπέλλου XCC. Photo: Bartek Wolinski
Το παραπάνω γεγονός δείχνει την ομοιότητα των δύο αγωνισμάτων και την μηδαμινή διαφορά που μπορεί να κάνει το είδος του χρησιμοποιούμενου ποδηλάτου. Αντί λοιπόν για αγώνες cyclo-cross στη διάρκεια του χειμώνα, θα μπορούσαμε κάλλιστα να παρακολουθούμε και να αγωνιζόμαστε σε αγώνες XCC. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, το ίδιο επιβλαβές είναι σε μια δομημένη χειμερινή προετοιμασία.
Αυτή η συνθήκη θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το έδαφος είναι περισσότερο πετρώδες και λιγότερο λασπώδες όπου ο περισσότερος κόσμος δεν έχει την οικονομική άνεση να αποκτήσει ένα ακόμα high-end ποδήλατο, όπου καλεντάρι και αθλητές, πάσχουν από αγωνιστικές ημέρες και αγωνιστική εμπειρία.
